Ho-ho-ho!

IGNACY HRYNIEWICZ

Prezenty kupione? Choinka ubrana? Jeszcze nie? To dobrze, zaczekajcie zatem jeszcze moment i weźcie głęboki oddech. 

Okolice Wigilii to bez wątpienia najbardziej konsumpcyjny czas w roku. Wszystkie sklepy prześcigają się w nadmiarze złotych dekoracji, plastikowych tematycznych błyskotek w każdej witrynie i produktów zaprojektowanych tak, aby wywowałać w nas uczucie nostalgii i nieskrępowany szał zakupów. Najlepiej już na dobre kilka miesięcy przed grudniem, aby przypadkiem nikt nie zaspał z kupnem żadnego prezentu. 

W tym całym zamieszaniu zatraca się prawdziwy sens tego święta - wspólna celebracja, szczere obdarowywanie ukochanych osób, bliskość z rodziną (także wybraną) i przyjaciółmi, radość i spokojne czuwanie. Zamiast nich dostajemy wszechobecną presję, przebodźcowanie, nadmiar i konsumpcyjny przymus. 

Stąd dobrym posunięciem może okazać się zdrowy umiar, wycofanie się z zakupowego wyścigu oraz bardziej przemyślane i zielone wybory.

Warto w okresie świątecznym pamiętać, że każda wydana przez nas złotówka to głos na świat, który chcemy stworzyć. Oto nasze wskazówki, jak sprawić, by święta były bardziej przyjazne dla środowiska, Waszego portfela i świata.

Prezenty

Wybieraj jakość, a nie ilość. 

Ponad połowa dorosłych w badanej grupie twierdzi, że otrzymała prezenty, których nie chciała na Boże Narodzenie. Kupując upominki poświęć więc czas na wybranie jakościowego przedmiotu, który może posłużyć przez dłuższy czas. Zmniejsza to ryzyko zmarnowania prezentów i może być korzystniejsze dla Twojego budżetu. Wspaniale jeśli znajdziesz prezent z drugiej ręki wspierając tym samym ekonomię cyrkularną - np. w Bazarze Miejskim, aukcji w internecie czy lokalnym targowisku staroci.

Podaruj przeżycie. 

Podarowanie doświadczenia Twoim bliskim zmniejszy zapotrzebowanie na zasoby materialne. Możesz w prosty sposób zbliżyć się do kogoś podarowując mu swój czas lub dopasowane do preferencji wcześniej zaklepane atrakcje. Istnieje wiele opcji do wyboru, które zredukują świąteczny ślad węglowy. Wybierz bilety na nowy głośny spektakl, wyczekany koncert czy seans self-care w spa. Podaruj domowej roboty książeczkę z przepisami. Zrób rezerwację w restauracji, która od zawsze chodziła Wam po głowie. Możecie też wybrać się na wycieczkę w naturę lub odwiedzić jakieś urocze miejsce. Oznacza to również, że święta nadejdą dla obdarowanej osoby dwa razy, kiedy wyruszycie na przygodę!

Pomyśl o materiałach, surowcach i śladzie węglowym.

Przyjrzyj się materiałom, z których wykonane są prezenty i pamiętaj o ich aspekcie ekologicznym. Upewnij się, że upominki z drewna i papieru są wykonane z materiałów pochodzących z recyklingu lub z materiałów posiadających certyfikat Forest Stewardship Council (FSC). Unikaj pojedynczych przedmiotów z tworzyw sztucznych, których nie można poddać recyklingowi i szukaj rzeczy z certyfikatem ekologicznym. 

Odpuść bibelot wyprodukowany w Azji albo Ameryce Południowej i wybierz coś lokalnego, najlepiej z drugiej ręki. 

Kupowanie używanych przedmiotów pozwala zaoszczędzić zasoby potrzebne do wytworzenia nowych i potrzebnych produktów. Ubrania vintage, stary funkcjonalny design oraz technologia z odzysku mogą stanowić wspaniałe i trwałe prezenty.

Redukuj to, co zbędne.

Jeszcze bardziej zmniejsz ilość niepotrzebnych odpadów kupując prezenty z niewielkim opakowaniem lub zupełnie bez niego. Czasami lokalne zakupy mogą w tym pomóc, zwłaszcza jeśli w okolicy ekologiczne sklepy lub możesz je z tej okazji odnaleźć. Dobrą praktyką jest także pytanie o jak najmniej dodatkowych opakowań przy pakowaniu co może przyczynić się do większej świadomościw tej kwestii. Jeśli musisz użyć opakowania, użyj materiałów pochodzących z recyklingu lub nadających się do recyklingu. Unikaj plastiku tam, gdzie to możliwe i nie zapomnij o torbach wielokrotnego użytku, aby zabrać wszystkie zakupy do domu! 

Potraktuj pakowanie jako kreatywną zabawę.

Sprawdź swoje researcherskie skille i poszukaj kartek oraz papieru do pakowania wykonanego z papieru pochodzącego z recyklingu lub z certyfikatem FSC. Unikaj plastikowej wstążki i taśmy lub foliowanego papieru do pakowania. Wybierz kartki, które możesz poddać recyklingowi (oznacza to brak folii i brokatu!). Wygooglaj niektóre techniki owijania bez użycia taśmy, takie jak np. furoshiki. Jest to tradycyjna japońska metoda pakowania i transportu prezentów za pomocą tkaniny. Tworzy piękne, niepowtarzalne opakowania wielokrotnego użytku. Możesz do tego użych stare apaszki, podarte ubrania, akcesoria lub pościel.

Dar lepszej przyszłości.

Jeśli nie możesz znaleźć pomysłu na prezent – dlaczego nie wesprzeć działań istotnej dla Ciebie i osoby obdarowywanej organizacji charytatywnej?

Obecnie trwa wiele ważnych zbiórek wspierających osoby w Ukrainie poprzez odbudowę zniszczonej infrastuktury i zapewnienie im ciepła w te trudne święta, a także oferujących różne wymiary potrzebnej pomocy.

Gdy zależy Ci na lokalnym kontekście to wiele organizacji wspiera osoby w kryzysie bezdomności oraz w trudnej sytuacji materialnej w okresie Bożego Narodzenia.

Jeśli z kolei najbardziej zależy Wam np. na dobrostanie zwierząt lub planty to możecie np. “adoptować” dzikie stworzenie i przyczynić się do jego lepszej ochrony w naturalnym środowisku poprzez wsparcie WWF lub innej ekologicznej organizacji. 

Opcji jest bardzo dużo, a sporo organizacji oferuje obecnie kartkę lub kupon za wsparcie, który można ofiarować jako prezent. 

Jedzenie

Spróbuj ograniczyć marnowanie żywności.

Produkcja żywności jest obecnie największą przyczyną wylesiania obszarów tropikalnych. Staraj się ograniczać ilość odpadów planując zakupy oraz dania, a także ich ilość, z wyprzedzeniem – praktykuj realistyczne podejście co do ilości potrzebnej żywności i wykorzystaj resztki. Zamiast folii spożywczej użyj opakowań lub słoików, a to czego nie uda się zjeść zawsze możesz przekazać do jednej z funkcjonujących Jadłodzielni albo punktów odbioru żywności dla potrzebujących.

Jedz więcej roślin.

Spożywanie większej ilości posiłków roślinnych jest dobre dla Ciebie i planety. Przemysł hodowlany generuje 14,5% wszystkich emisji gazów cieplarnianych spowodowanych przez człowieka. Wymaga ogromnych ilości miejsca, wody i paszy. Zamiast tego możesz spróbować smacznych alternatyw dla mięsa i ryb. 

W polskim i zagranicznym internecie krąży masa świetnych przepisów na wegańskie alternatywy dla świątecznych dań, wypieków i przysmaków, które z pewnością pozytywnie zaskoczą Twoją rodzinę i nawet najbardziej wytrwałych mięsożerców. 

Znaj składy i wspieraj lokalnych producentów.

Kupując żywność szukaj lokalnych produktów, aby zmniejszyć ich drogę na Twój talerz. Rozglądaj się za certyfikatami zrównoważonego rozwoju i ekologicznymi produktami. Jeśli planujesz większe zakupy z rodziną to wykorzystaj tę okazję na pokazanie im alternatywy dla supermarketu - ekologiczny bazar, lokalną farmę, sklep online. Być może następnym razem skorzystają z nich już sami.

Jedz sezonowo.

Spraw, aby Twój koszyk z zakupami był bardziej ekologiczny i kupuj lokalne warzywa i owoce w ich sezonie. W ten sposób zmniejsza się zużycie energii na uprawę żywności poza sezonem lub wysyłkę żywności do Polski. 

Wspieraj lokalnych rolników jedząc zgodnie z porami roku. Świąteczne przepisy mogą wiele zyskać dzięki lekkiemu twistowi, zamianie składników na te bardziej lokalne i sezonowe, albo dzięki eksperymentowaniu ze smakami. 

Dekoracje

Maniery przy stole

Unikaj jednorazowych obrusów i serwetek. Zamiast tego używaj ich materiałowych wersji, które mają dłuższy cykl życia niż ich papierowe odpowiedniki. 

Plamy z sosu? Nie ma problemu! Pranie w niższych temperaturach pomoże zmniejszyć wpływ na środowisko. Jeśli coś się nie dopierze, to w kolejnym roku możesz przerobić obrus na dekoracje świąteczne i obieg będzie kręcić się w kółko.

Pomyśl o swoim świetle.

Jeśli używasz świątecznych lampek, wybierz ekologiczne żarówki lub opcje zasilane słonecznie - zużywają mniej energii, są trwalsze i równie dobrze wyglądają! Poza tym wyłączaj światła w nocy – jest to bezpieczniejsze i nie kosztuje fortuny.

Twórz własne dekoracje

Zaoszczędź trochę kasy poddając stare dekoracje upcyklingowi. Możesz też stworzyć własne używając zapasowych materiałów w domu. 

Nie zapomnij o drzewie! 

Jeśli bardzo chcesz kupić sztuczną choinkę, upewnij się, że będziesz jej używać przez co najmniej 10 lat. W przeciwnym razie lepiej byłoby kupić żywe drzewo ze zrównoważonego lasu i zasadzić je gdzieś po świętach. Jeśli kupujesz prawdziwe drzewo, upewnij się, że ma ono certyfikat FSC. Dobrym rozwiązaniem jest zakup drzewka w doniczce, ponieważ możesz je wykorzystać ponownie każdego roku! 

Dlaczego nie pójść o krok dalej i nie wypożyczyć choinki? W ten sposób dbasz o drzewo w okresie świątecznym i zwracasz je do ponownego sadzenia w celu ponownego wykorzystania w następnym roku.

Stylówka

Strojenie się na sezon imprezowo-”śledzikowy”.

W tym roku wybierz zrównoważoną opcję i spróbuj użyć ubrań, które już posiadasz! Jeśli chcesz coś naprawdę szałowego to wpadnij po coś z drugiego obiegu do Bazaru Miejskiego. Gdy nie masz funduszy po prezentowym szale to zapytaj znajomych, rodzinę lub zorganizuj 

świąteczną przed-sylwestrową wymiankę.

Ponownie połącz się z naturą

Sezon świąteczny polega na spędzaniu czasu z przyjaciółmi i rodziną. Postaraj się, aby jednym ze świątecznych zajęć był spacer po lokalnym lesie lub rezerwacie przyrody. Zima to doskonały czas na obserwowanie wszelkiego rodzaju zimujących ptaków. Możesz w ten sposób także rozbudzić taką potrzebę w swojej rodzinie i znajomych, a także rozpocząć w przyjemny sposób temat związany z ekologią. 

Spokojnych i uważnych Świąt!