Stacjonarnie vs online - jak kupować ekologicznie?

Stacjonarnie vs online - jak kupować ekologicznie?

Emisje dwutlenku węgla związane z samą czynnością zakupów od dawna były tematem pełnym spekulacji. Pomiar wpływu naszych zakupowych potrzeb i pragnień na środowisko pozostawał w cieniu innych, bardziej palących spraw. Warto jednak pochylić się nad tematem i sprawdzić, jak codzienne wybory składają się na cykl obejmujący właściwie całą planetę.

Niektóre źródła twierdzą, że kupowanie lokalnie to skuteczny sposób na ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, a inne wskazują na sklepy internetowe, które ograniczają codzienne wycieczki do sklepów stacjonarnych. Odpowiedź, jak to bywa, nie jest łatwa i oczywista, ale na podstawie badań i pomiarów możemy skłonić się ku najbardziej ekologicznej opcji z możliwych.

Jest kilka czynników, które wpływają na konsekwencje naszych wyborów konsumenckich: musimy głębiej przyjrzeć się temu, w jaki sposób i skąd pozyskujemy nasze produkty, jaką drogą docierają one do naszych domów, a nawet jakie typy wysyłek wybieramy, gdy decydujemy się na dostawę. Gdy szczerze pochylimy się nad konkretnymi przykładami sklepów internetowych i stacjonarnych, możemy indywidualnie i w łatwy sposób znaleźć sposoby na poprawę naszych nawyków zakupowych.

Oczywiście, opcja wymagająca jak najkrótszej drogi transportu, generująca jak najmniej odpadów i zużywająca najmniej zasobów jest idealnym scenariuszem dla robienia zakupów, lecz zależności te będą inne dla różnych typów produktów i usług.

Na przykład: weźmy osobę, która co tydzień jeździ autem do lokalnego sklepu ogrodniczego po akcesoria do uprawy roślin na swojej działce. Zamówienie internetowe z opcją dostawy może być bardziej przyjazne dla środowiska, ponieważ firmy kurierskie planują wiele dostaw na tej samej trasie, aby obniżyć ich koszty. Każde zamówienie będzie więc miało mniejszy ślad węglowy, niż gdyby wszystkie osoby zdecydowały się na wizytę w sklepie własnymi środkami transportu. Z drugiej strony, jeśli do swojego lokalnego Bazaru Miejskiego przyjeżdzasz po ubrania z drugiej ręki rowerem lub komunikacją miejską ;-) to dostarczenie ich do Ciebie kurierską ciężarówką skutkowałoby większą emisją gazów cieplarnianych.

Teoretycznie kupowanie przez Internet powinno być idealnym rozwiązaniem ograniczającym nasz ślad węglowy. Dzięki wielokrotnym dostawom na tej samej trasie, z której korzysta większość dostawców online, możemy uniknąć sporych emisji w standardowym łańcuchu dostaw, takich jak transport towarów od producenta do lokalnego sklepu i następnie podróż klienta z domu do sklepu. Rzeczywistość jest jednak zupełnie inna, co widać w badaniach uniwersytetów Yale i Tongji. Ze względu na rosnącą popularność i zapotrzebowanie na coraz szybsze metody wysyłki, zamówienia emitują znacznie więcej emisji, niż powinny.

Oszacowano, że logistyka i transport przesyłek ekspresowych w Chinach w 2018 roku wygenerował ponad 14 milionów ton metrycznych emisji gazów cieplarnianych odpowiadających CO2. Prawie 99% to dostawy międzymiastowe. Podobne wyniki możemy zaobserwować w krajach Globalnej Północy, takich jak Stany Zjednoczone, Kanada i Wielka Brytania, ponieważ zwyczaje zakupowe i metody dostawy coraz bardziej ujednolicają się globalnie.

Przeciętna paczka internetowa ma pięciofazową ścieżkę dostawy, aby jak najszybciej dotrzeć do klienta:

1. Przesyłka jest transportowana do najbliższego centrum dystrybucyjnego.

2. W fazie drugiej jest przenoszona do centrum regionalnego.

3. Zamówienie jest transportowane z centrum regionalnego najbliżej producenta do regionalnego centrum docelowego.

4. Następnie zamówienie jest przekazywane do centrum dystrybucyjnego.

5. W końcowej, piątej fazie dostarczane do miejsca docelowego.

Ponieważ wielu sprzedawców internetowych przystosowało się do dostaw ekspresowych, emisje gazów cieplarnianych nie są jedynym zanieczyszczeniem tego przemysłu. Kolejnym skutkiem szybszej wysyłki jest więcej pudełek, folii i kopert. Ponieważ jedna osoba może złożyć zamówienia pakowane i wysyłane z różnych miejsc, zwiększa się ilość odpadów kartonowych i plastikowych na całym świecie.

Co robić, kiedy musimy zamówić przez Internet? Możesz zmniejszyć swój ślad węglowy wybierając metody dostawy inne, niż te ekspresowe. Na przesyłki podróżujące wolniejszymi drogami często składa się znacznie więcej zamówień, a wybrana trasa jest bardziej wydajna energetycznie, tak, aby przetransportować jak najwięcej zamówień tą samą metodą. 

Innym rozwiązaniem jest wspieranie firm, które stosują ekologiczne metody transportu, takie jak pojazdy elektryczne, w celu zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w sektorze transportu.

Przy zakupach online warto dobrze się zastanowić i przemyśleć sprawę tak, by nie zwiększać śladu węglowego ewentualnymi zwrotami, choć ich coraz większa łatwość i szybkość są kuszące.

A co z kupowaniem w sklepie?

Idealnym wyborem jest oczywiście wyprawa rowerem lub autobusem do lokalnego sklepu w Twoim mieście ;-) Jeśli masz taką możliwość, korzystaj z niej jak najczęściej - nie tylko masz szansę wesprzeć miejscowe przedsiębiorstwa, które często nie oferują wysyłki internetowej, ale przede wszystkim możesz na żywo obejrzeć i zastanowić się nad swoim zakupem, a często też skorzystać z rady osoby obsługującej sklep. Kupowanie lokalnie ma wielką wartość również pod względem wytwarzania społeczności i więzi międzyludzkich. Kto wie, być może za jakiś czas wypad do sklepu i grzebanie między wieszakami będzie już rzadkością, za którą zatęsknimy? Oczywiście mamy nadzieję, że nie…

Dlatego w Bazarze kładziemy przede wszystkim nacisk na sprzedaż stacjonarną. Jasne, na stronie internetowej znajdziecie selekcję ciuchów ze wszystkich sklepów, z możliwością zakupu online. Jest to jednak mały procent tego, co czeka na Was na miejscu. To właśnie największa frajda z przyjścia do sklepu osobiście - polowanie na perełki, których nie znajdziecie nigdzie indziej, nawet w Internecie ;-) Jeśli jesteś akurat z miasta, gdzie wystawiony jest Twój wymarzony ciuch wypatrzony na stronie - wpadnij po niego osobiście! Kto wie, czy nie znajdziesz czegoś do kompletu. Większość ubrań dostarczana jest do nas osobiście przez sprzedających, nie włączamy się więc w międzynarodowy cykl dostaw. O korzyściach kupowania z drugiej ręki moglibyśmy napisać cały, oddzielny artykuł, ale wierzę, że nie trzeba Was do tego przekonywać ;-)

Oczywiście, pójście do sklepu i samodzielny zakup produktów niekoniecznie jest bardziej przyjazne dla środowiska w sytuacji, gdy wybieramy znacznie oddalony od domu punkt i dojeżdżamy do niego autem. W zależności od kraju i nawyków kupujących wybieranie sklepów stacjonarnych może zwiększyć nasz ślad węglowy, jeżeli dzieje się to bezrefleksyjnie. Na przykład w USA ludzie są bardziej skłonni do korzystania z samochodów, aby dojechać do sklepów z większej odległości. Jednak w kontekście europejskim da się zauważyć znaczną zmianę świadomości - coraz więcej osób wybiera rower, transport publiczny lub spacer do lokalnego sklepu.

Wiedząc, że zakupy na żywo w najbliższym lokalnym otoczeniu są bardziej ekologiczne niż zamówienia online, warto stopniowo zmieniać swoje nawyki konsumenckie i weryfikować stare zwyczaje. Możemy częściej korzystać z roweru, spaceru, transportu publicznego oraz zmniejszać częstotliwość zakupów, planując kilka przystanków podczas tej samej podróży.

Podsumowując, jeśli chcesz zmniejszyć swój ślad: kupuj lokalnie, ale do sklepu idź pieszo lub skorzystaj z transportu publicznego. Gdy jednak naprawdę chcesz kupić tę wspaniałą vintage rzecz wypatrzoną online, lub nowy plecak na wakacje: wybierz uważnie i nie zwracaj ich, bo to podwójny koszt dla naszej atmosfery. Do zobaczenia w Bazarze!

IH